Hide

Hanes Eglwysi Annibynnol Cymru.

hide
Hide

(History of the Welsh Independent Churches)

By Thomas Rees & John Thomas; 4 volumes (published 1871+)

Extracted  by Gareth Hicks from the CD published by Archive CD Books (Jan 2008)  - with translation

Nebo, Cemmaes Road

(Vol 1, p 313)

"Dechreuwyd pregethu yn achlysurol yn nhy John Jones, Ty'nrhos, Darowen, tua'r flwyddyn 1816, neu yn fuan wedi hyny, gan Mr. Hughes, Dinas. Yn mhen amser, symudodd John Jones i Allt Tafolog, yn agos Bethsaida, a chododd Richard Owens, Cefncoch, gapel bychan ar ei dyddyn yn y flwyddyn 1827, a galwyd of Nebo ; ac y mae ychydig enwau wedi bod yma er hyny. Gofalodd Mr. Morgan, Sammah, am y lle fel mam yn gofalu am blentyn gwan, am fwy na deugain mlynedd. Wedi agoriad y ffordd haiarn, a gweled fod nifer o dai yn cael eu codi lle y mae station Cemmaes Road, a bod y lle yn debyg o ddyfod yn bentref, penderfynwyd ail godi Nebo yno, am fod lle yr hen gapel yn hollol anghyfleus. Cymerwyd Mr. Morgan yn glaf tuag adeg cychwyniad adeiladiad y capel newydd, a dywedodd wrth gyfaill -

" Yr wyf fi yn rhy wael i gymeryd gofal dygiad y gwaith yn mlaen, cymerwch chwi hwnw; a pha un bynag ai byw ai marw a fyddaf fi, bydd yma 50p. at draul y capel newydd."

Rhoddodd hyny fywyd newydd yn y cyfeillion, ac ymroisant i weithio a'u holl egni. Gweithiodd llawer yn ardderchog mewn cyfranu a chasglu, ond rhagorodd un wraig arnynt oll. Agorwyd y capel newydd Mehefin 28ain a'r 29ain, 1870, ac  oedd ei holl ddyled wedi ei thalu ddydd ei agoriad. Gweinyddwyd ar  achlysur gan Meistri E. Hughes, Penmain; J. Owen, Llangefni ; J. R. Roberts, Aberhosan.; J. Jones, ac S. Edwards, Machynlleth ; I. Thomas, Towyn ; J. C. Williams, Corris ; ac E. Williams, Dinas. Mae y lle yn parhau fel o'r dechreuad dan  un weinidogaeth a Sammah.

Codwyd yma ddyn ieuangc o'r enw James Jones i bregethu ; bu yn Athrofa y Bala, ac y mae yn awr yn Mhrifysgol Glasgow. "

 Translation  by Maureen Saycell

 "Occasional preaching began at John Jones' home, Ty'nrhos, Darowen around 1816 or soon afterwards, by Mr Hughes, Dinas. In time, John Jones moved to Allt Tafolog, near Bethesda, and Richard Owens, Cefncoch built a small chapel on his smallholding in 1827, it was called Nebo, and there have been a few names here since then. Mr Morgan, Sammah took care like that of a mother for a weak child, for over forty years. After the opening of the railroad, and seeing that a number of houses were being built close to the station at Cemmaes Road , and that it was likely to become a village, it was decided to rebuild Nebo there, as the site of the old chapel was very inconvenient. Mr Morgan was taken ill around the time that building was started on the new chapel, and he told a friend -

"I am too ill to oversee taking the building forward, you do that, and whether I am alive or dead, there will be £50 towards the new chapel."

This put new life into the friends, and they worked with all their might. Many made magnificent efforts contributing and collecting, but one woman beat them all. The new chapel was opened on June 28th and 29th, 1870, and all the debt had been paid on that day. The ministers officiating at the occasion were Messrs  E. Hughes, Penmain; J. Owen, Llangefni ; J. R. Roberts, Aberhosan.; J. Jones, and S. Edwards, Machynlleth ; I. Thomas, Towyn ; J. C. Williams, Corris ; and E. Williams, Dinas. This place continues to be under the ministry of Sammah, as it has from the beginning.

One young man was raised to be a preacher here, he was James Jones, he went to Bala College and is now at Glasgow University"